Powstanie Gorzkich żali zawdzięczamy Bractwu św. Rocha, które działało przy kościele św. Krzyża w Warszawie - pierwszym domu księży misjonarzy na terenie Polski. Członkowie tego Bractwa brali udział w procesjach pokutnych, różańcowych, odprawiali pasje. W 1698 roku Wizytator Polskiej Prowincji Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo zatwierdził nabożeństwo postne — pasję, będącą przeróbką wydanej w 1687 r. pasji łacińskiej, pt. Fasciculus myrrhae”.

Promotor owego Bractwa, ks. Wawrzyniec Stanisław Benik, misjonarz św. Wincentego a Paulo zebrał wszelkie pieśni wzorując się na układzie nabożeństw, które wówczas były wykonywane i zredagował je w postaci pierwszych Gorzkich żali. „W pierwszą niedzielę Wielkiego Postu 1707 roku, tj. 13 marca [...] po raz pierwszy odśpiewano Gorzkie żale. W niedługim czasie uzyskały one także zatwierdzenie przez Stolicę Apostolską”. Ponieważ w owym czasie księża misjonarze prowadzili aż 22 seminaria (wszystkich było 31), zaszczepili więc to nabożeństwo w sercach młodych kapłanów. I takim sposobem w krótkim czasie Gorzkie żale rozbrzmiewały w wielu kościołach w całej Polsce. W ciągu pół wieku ukazało się aż piętnaście wydań tekstów tego nabożeństwa. Przetłumaczono je także na inne języki.

W V niedzielę Wielkiego Postu (29 marca 2020 r.) w niezwykłych okolicznościach panującej pandemii koronawirusa, przy zamkniętych drzwiach naszej bazyliki, po raz pierwszy w 313-letniej historii Gorzkich żali, odprawiliśmy to nabożeństwo. Jeszcze nigdy nie było tak pusto w naszym kościele, który corocznie jest wypełniony rzeszą wiernych. Łączyliśmy się ze wszystkimi dzięki transmisji radiowej przeprowadzonej przez Radio Maryja. Tak samo uczynimy w VI niedzielę Wielkiego Postu o godz. 18.00.

Wszystkich Parafian, modlących się w naszej świątyni i wszystkich miłośników nabożeństwa Gorzkich żali oraz radiosłuchaczy zachęcamy do wspólnej modlitwy poprzez transmisję radiową.